Aramejski język, język z grupy języków północnosemickich, znany z wielu
pokrewnych dialektów. Mimo, że nigdy nie powstało jedno zwarte państwo
aramejskie odegrał znaczącą rolę w dziejach starożytnego Bliskiego Wschodu.

Początkowo język koczowników, zamieszkujących północną części Półwyspu
Arabskiego aż po Syrię, Palestynę i Mezopotamię, którzy od XII w. p.n.e.
tworzyli małe organizmy państwowe. Po podboju państewek aramejskich przez
Achemenidów język aramejski stał się urzędowym językiem administracji perskiej
na zdobytych terenach. Zahamował rozprzestrzenianie się języka greckiego na
terenie Azji, a także wyparł z tego obszaru wszystkie inne języki
północnosemickie (akadyjski, fenicki, hebrajski).

Zabytki w języku aramejskim znaleziono także w Indiach (edykty króla Aśoki),
Gruzji i Turkiestanie. Największy zasięg terytorialny osiągnął 300 p.n.e.-650
n.e. Najstarsze zabytki piśmiennictwa w języku aramejskim to inskrypcja na
ołtarzu wotywnym w Guzana w Mezopotamii (obecnie Tall Halaf w północnej Syrii),
pochodząca z ok. X w. p.n.e., oraz inskrypcja ze steli Bar Hadada (1. poł. IX
w. p.n.e), znalezionej koło Aleppo (obecnie Halab).

Znane są liczne odmiany języka aramejskiego, m.in.: język aramejski inskrypcji
syryjskich (X-VII w. p.n.e.), język aramejski z Elefantyny (Egipt, V w.
p.n.e.), język aramejski biblijny, w którym napisane zostały częściowo Księga
Ezdrasza i Księga Daniela (ok. 300 p.n.e.), część literatury rabinicznej (m.in.
Gemara w Talmudzie Babilońskim), manichejskiej i chrześcijańskiej powstawała
również w dialektach wschodnioaramejskich, język aramejski palestyński, w
którym powstały niektóre młodsze partie Starego Testamentu, Ewangelia wg św.
Mateusza i tzw. Talmud Jerozolimski, język aramejski nabatejski (I w. p.n.e. –
III w. n.e.), którym posługiwała się ludność arabska w państwie nabatejskim ze
stolicą w Petrze, jezyk aramejski palmyreński (inskrypcje I w. p.n.e.-272 n.e.).

Język aramejski został ostatecznie wyparty przez język arabski. Dialekty
nowoaramejskie przetrwały do dziś, posługuje się nimi ok. 200 tys. ludzi.
Wydziela się wśród nich dwie grupy: wschodnią, obejmującą dialekty:
mezopotamski (którym posługują się jakobici z okolic Tur Abdin), urmijski
(używany gł. przez nestorian, a także uniatów, jakobitów i Żydów w rejonie
Urmii) i ajsorski (mówi nim ludność, która wyemigrowała na północ, gł. do
Armenii i Gruzji), oraz zachodnią, którą posługują się jedynie mieszkańcy
trzech wiosek w Antylibanie (ok. 4 tys. ludzi).

(za wiem.onet.pl/wiem/00bddb.html)

Gwendal