Info za Krzysiem Waszkiewiczem z galerii TWB:


Bernsteinzug 2010

Jak co roku do Polski przyjedzie w czerwcu pociąg specjalny Bernsteinzug. Poniżej przedstawiam rozkłady jazdy:

Rodzaj i nr poc.: PWPEi 175028/9
Relacja: Wwa Grochów Park - Rzepin
Seria lok.: EU07
Kursuje: 4 VI 2010

Wwa Grochów Park 11:36 Wwa Grochów 11:38 Wwa Wschodnia 11:45 / 11:48 Wwa Centralna 11:55 Wwa Zachodnia 11:58 Wwa Włochy 12:02 Wwa Gołąbki 12:08 Ożarów Maz. 12:13 Błonie 12:21 Teresin Niepokal 12:29 / 12:34 pt Sochaczew 12:42 Bednary 12:52 Łowicz Gł. 12:57 Jackowice 13:07 Stara Wieś 13:29 Kutno 13:33 Kutno Zachód 13:36 Krzewie 13:42 Kłodawa 13:52 Zamków 13:56 Barłogi 13:59 Koło 14:05 Kramsk 14:12 Konin 14:21 Cienin 14:32 Strzałkowo 14:36 Sokołowo W. 14:48 Podstolice 14:52 Nekla 14:55 Kostrzyn Wlkp. 15:02 Swarzędz 15:08 Poznań Wsch. 15:15 Poznań Garbary 15:15 Poznań Gł. 15:20 / 15:31 Poznań Górczyn 15:36 Buk 15:50 Opalenica 15:55 Nowy Tomyśl 16:05 Zbąszyń 16:14 Chlastawa 16:17 Zbąszynek 16:20 / 16:22 pt Dąbrówka Zb. 16:25 Szczaniec 16:30 Świebodzin 16:36 Toporów 16:47 Torzym 16:55 Boczów 16:59 Rzepin 17:05


Rodzaj i nr poc.: MPPE/PWPE i 755018/9
Relacja: Rzepin - Gdynia Postoj.
Seria lok.: EU07
Kursuje: 4 VI 2010

Rzepin 22:20 Boczów 22:27 Torzym 22:32 Toporów 22:40 Wiebodzin 22:51 Szczaniec 22:57 Dąbrówka Zb. 23:02 Zbąszynek 23:04 / 23:42 pt Chlastawa 23:45 Zbąszyń 23:48 Nowy Tomyśl 23:58 Opalenica 0:09 Buk 0:14 Poznań Górczyn 0:30 Poznań Gł. 0:38 / 0:43 Poznań Garbary 0:47 Poznań Wsch. 0:49 Kobylnica 0:55 Biskupice Wlkp. 0:59 Pobiedziska 1:04 Pierzyska 1:12 Gniezno 1:19 / 1:57 pt Trzemeszno 2:07 Wydartowo 2:12 Mogilno 2:18 Kołodziejewo 2:30 Janikowo 2:36 Dziarnowo 2:45 Inowrocław Tow. 2:50 Inowrocław 2:52 Jaksice 2:57 Złotniki Kuj. 3:01 Nowa Wieś W. 3:07 Bydg. Emilianowo 3:22 Bydg. Wsch. Tow. 3:36 / 3:41 Maksymilianowo 3:59 Kotomierz 4:14 Pruszcz Pom. 4:27 Parlin 4:37 Terespol Pom. 4:49 Laskowice Pom. 5:08 Warlubie 5:33 Twarda Góra 5:50 Smętowo 5:59 Morzeszczyn 6:07 Pelplin 6:19 Subkowy 6:23 Górki 6:31 Malinowo 6:39 Zającz. Tcz. ZTB 6:44 / 6:49 pt Zającz. Tcz. ZTC 6:52 Zającz. Tcz. ZTD 6:55 Pszczólki 7:01 / 7:02 pt Pruszcz Gdański 7:13 Gdańsk Połudn. 7:20 Gdańsk Główny 7:23 / 7:51 Gdańsk Wrzeszcz 7:55 Gdańsk Oliwa 7:58 Sopot 8:01 Gdynia Orłowo 8:04 Gdynia Główna 8:10 / 8:11 pt Gdynia Postoj. 8:19


Rodzaj i nr poc.: PWPE/MMPE/MMPS i 555068/9
Relacja: Gdynia Postoj. - Braniewo
Seria lok.: EU07/SM42
Kursuje: 5 VI 2010

Gdynia Postoj. 10:23 Gdynia Główna 10:31 / 10:33 pt Gdynia Orłowo 10:38 Sopot 10:41 Gdańsk Oliwa 10:44 Gdańsk Wrzeszcz 10:47 Gdańsk Główny 10:52 / 11:07 Gdańsk Połudn. 11:11 Pruszcz Gdański 11:19 / 11:22 pt Pszczółki 11:34 / 11:35 pt Zającz. Tcz. ZTD 11:39 Zającz. Tcz. ZTC 11:42 Zającz. Tcz. ZTB 11:44 Zającz. Tcz. ZTA 11:47 / 11:48 pt Tczew 11:53 Lisewo 12:00 Szymankowo 12:06 Malbork 12:14 / 16:32 Stare Pole 16:42 Gronowo Elbl. 16:48 Tropy podg. 16:54 Elbląg 16:57 / 16:58 pt Bogaczewo 17:09 Młynary 17:26 Chruściel 17:34 Braniewo 17:45


Rodzaj i nr poc.: MMPSi 555058/9
Relacja: Braniewo - Ełk
Seria lok.: SU45
Kursuje: 6 VI 2010

Braniewo 4:36 Pieniężno 5:14 Orneta 5:35 Dobre Miasto 6:05 Gutkowo 6:37 Likusy 6:41 Olsztyn Główny 6:47 / 7:09 Olsztyn Wsch. OLC 7:17 Lęgajny 7:20 Barczewo 7:25 Czerwonka 7:37 Sątopy Samulewo 7:54 Korsze 8:06 Korsze Towar. 8:09 Tołkiny 8:17 Kętrzyn 8:27 / 9:05 Sterławki Wlk. 9:24 Giżycko 9:36 Wydminy 9:51 Stare Juchy 10:02 Ełk 10:17

A to ja teraz z zupełnie innej beczki...

Polski tranzyt przez Prusy Wschodnie

Jak już wcześniej napisał Lyck, Polska otrzymała prawo tranzytu przez Prusy Wschodnie w komunikacji z W.M. Gdańskiem. Ten bardzo ciekawy wątek tranzytowy chciałbym tutaj nieco rozwinąć.
Polsce oraz Wolne Miasto Gdańsk miały prawo tranzytu dwiema liniami kolejowymi przez Prusy Wschodnie:
1. Gardeja – Malbork – Gdańsk oraz
2. Iława – Malbork – Gdańsk.
[patrz mapka poniżej - pierwszy załącznik]
Podstawę prawną stanowiły: artykuł 98 Traktatu Wersalskiego z 28 czerwca 1919 r., a za nim konwencja tranzytowa z 21 kwietnia 1921 r. Z tego co wiem, na pierwszej wymienionych linii w ogóle nie uruchomiono polskich pociągów tranzytowych. Była to kolej lokalna, a na lewym brzegu Wisły znajdowała się równoległa do niej kolej dwutorowa, o lepszych parametrach. Na drugiej, biegnącej przez Iławę – Malbork polska komunikacja tranzytowa funkcjonowała jedynie sporadycznie, chociaż linia stanowiła najkrótsze połączenie Warszawy z Gdynią (355 km) i przejazd nią wymagał kłopotliwej zmiany kierunku jazdy.
Pierwsze pociągi tranzytowe przez Prusy Wschodnie uruchomiono dopiero w letnim rozkładzie jazdy w 1923 r., chociaż konwencja weszła w życie już rok wcześniej. Jednak połączenie Warszawy z wybrzeżem i Gdańskiem można było zapewnić bez tranzytu przez terytorium Niemiec, co oczywiście było prostszym rozwiązaniem, jednak droga była dłuższa, podobnie zresztą jak czas przejazdu. Przez cały okres międzywojenny takie połączenie niezmiennie zapewniały pociągi kursujące w dwóch relacjach: Warszawa – Działdowo – Brodnica – Grudziądz – Laskowice – Gdańsk – Gdynia (o długości 407 km) i Warszawa – Toruń – Bydgoszcz – Tczew – Gdańsk – Gdynia (o długości 467 km). Ponadto, co warto podkreślić, przyznane Polsce uprawnienie tranzytowe dotyczyło wyłącznie komunikacji między Polską a Wolnym Miastem Gdańskiem przez Prusy Wschodnie, a więc uruchomione w 1923 r. pociągi kończyły bieg w Gdańsku i by udać się w dalszą drogę do Gdyni, Pucka, Wielkiej Wsi lub Helu należało się przesiąść. W tym czasie uruchomiono dwie pary pociągów w relacji Warszawa – Działdowo – Iława – Malbork – Gdańsk. Czas przejazdu wynosił ok. 7 godzin 15 min. [patrz rozkład poniżej - drugi załącznik] Jak pisze inżynier Julian Ginsbert (Dostęp do morza (w dziedzinie ruchu pasażerskiego), Inżynier kolejowy, nr 1/1936) pociągi w tej relacji kursowały bardzo krótko:
„Kursowanie tych pociągów już po jednym sezonie zostało wstrzymane ze względów eksploatacyjnych. Albowiem dłuższa droga na Grudziądz – Laskowice wydawał się polskim pasażerom praktyczniejsza... ze zrozumiałych względów.”
Prawdopodobnie duże znaczenie miała też wyższe opłaty w ramach niemieckiej taryfy. Stąd pociągi te były paradoksalnie droższe, chociaż kursowały krótszą drogą, a więc ich uruchamianie było nieopłacalne w sytuacji, gdy można było jechać dłuższą drogą taniej. Swoją drogą ciekawe jak wyglądał praktyka uruchamiania tych pociągów. Czy wyglądało to tak samo, jak w wypadku komunikacji między Prusami Wschodnimi a Niemcami przez Pomorze (tzn. na granicy zmiana lokomotyw i całego personelu pociągu, przejazd w zamkniętych wagonach bez prawa wsiadania/wysiadania i pod kontrolą celników)?
W połowie lat trzydziestych najszybsze połączenie Warszawy z Gdynią przez Toruń i Bydgoszcz było zarazem najdłuższe. Nieco krótsza linia przez Działdowo i Laskowice na sporym odcinku była jednotorowa i miała parametry kolei drugorzędnej, a ponadto brakowało łącznicy w Laaskowicach, która umożliwiałaby przejazd z kierunku Grudziądza w kierunku Tczewa bez konieczności wjazdu na stację i zmiany czoła. Rozwiązanie tego ostatniego problemu mogło nastąpić przez budowę nowej kolei Grupa – Warlubie, lub choćby krótkiej i jednotorowej łącznicy pod Laskowicami o długości ok. 1200 metrów. Zresztą zmiany czoła pociągów konieczne były również w Bydgoszczy i Tczewie. Julian Ginsbert uważał, że:
„…jedyną naturalną, najkrótszą i dopuszczającą na całej długości wysoką szybkość jest linja przez Prusy Wschodnie: Warszawa – Iłowo – Rakowice – Malbork – Tczew – Gdynia (355 km). Jest to jedyna linja bezpośrednia, nie wymagająca w żadnym punkcie zmiany kierunku i pozwalająca na łatwe przejście węzła Tczewskiego bez żadnych inwestycji.”
Ginsbert obliczał, że gdyby do uruchomienia takiej komunikacji przez Prusy Wschodnie doszło, pociąg pospieszny (tzw. transatlantycki) pokonywałby drogę między Warszawą a Gdynią w nieco ponad 5 godzin, a pociąg motorowy (Lux-torpeda) w zaledwie 4 godziny (nawet teraz byłby to wspaniały czas przejazdu!) . Wobec trwającej wtedy około 7 godzin podróży w relacji przez Toruń – Bydgoszcz stanowiłoby znaczne skrócenie czasu przejazdu [patrz trzeci i czwarty załącznik].
Zdaje się, że tej inicjatywy polskiego inżyniera kolejnictwa nie podchwycił rząd i ze stroną niemiecką nie podjęto żadnych rozmów na ten temat.